W większości przypadków powolne działanie komputera nie ma nic wspólnego ze sprzętem. Przyczyną niskiej wydajności, stresu i marnowania czasu może być oprogramowanie i związane z nim problemy.

Co spowalnia działanie komputera?

• Programy! Wyobraź sobie, że komputer to samochód. Im więcej pasażerów i ładunku w bagażniku, tym wolniej porusza się auto, zwłaszcza podczas przyspieszania lub pokonywania wzniesień. W świecie komputerów dodatkowym obciążeniem są właśnie aplikacje takie jak Office, iTunes i Adobe Reader.

• Stare sterowniki. Sterowniki kontrolują działanie sprzętu komputerowego, na przykład karty graficznej. Jeśli są nieaktualne lub nie zostały zainstalowane, system może działać wolniej.

• Nieporządek na dysku. Dysk twardy może być całkowicie zapełniony lub zapisane dane mogą być rozproszone (specjaliści nazywają to fragmentacją).

• Zbyt wysoka temperatura. Ten problem faktycznie dotyczy sprzętu. Jeśli komputer przenośny lub stacjonarny jest zakurzony lub znajduje się blisko grzejnika, na słońcu albo w otoczeniu o wysokiej temperaturze, grozi to przegrzaniem i uszkodzeniem urządzenia. Aby temu zapobiec, komputer jest zaprogramowany do ograniczania szybkości działania, co może sprawiać wrażenie uciążliwej powolności.

  Co można z tym zrobić?

1. Zadbaj, aby programy nie spowalniały komputera. Sprawdź, które programy mogą obciążać system, a potem pozbądź się zbędnego oprogramowania. Aby to zrobić, w systemie Windows 7 lub 10 kliknij prawym przyciskiem myszy pasek zadań, a następnie pozycję Menedżer zadań. Kliknij pozycję Uruchamianie i sprawdź listę elementów. Lista zawiera wiele programów, które automatycznie uruchamiają się po włączeniu komputera. Zastanów się, które z nich rzeczywiście powinny być cały czas aktywne lub automatycznie uruchamiane. Pamiętaj przy tym, że możesz je łatwo uruchomić w dowolnym momencie. Są to na przykład programy Skype, Spotify, PowerDVD lub dodatkowe, nigdy nieużywane aplikacje do obsługi myszy albo klawiatury. Wyłącz wszystkie programy, które nie są niezbędne. Aby to zrobić, kliknij prawym przyciskiem myszy odpowiednie pozycje na liście i wybierz polecenie Wyłącz.

2. Zaktualizuj stare sterowniki. Jak już wspomnieliśmy, o wydajności sprzętu komputerowego decydują sterowniki. Na szybkość działania komputera najbardziej wpływają sterowniki karty graficznej i zestawu układów. Karta graficzna wyświetla wszystko, co jest widoczne na ekranie, a zestaw układów zarządza komunikacją między pamięcią, dyskiem twardym i procesorem. W większości przypadków sterowniki zestawu układów można znaleźć w witrynie internetowej producenta komputera lub bezpośrednio na stronie producenta układów. Zajmijmy się przykładem karty graficznej. Przed pobraniem sterownika trzeba ustalić, jaki sprzęt jest zainstalowany w komputerze. Najlepiej nadaje się do tego Menedżer urządzeń. Uruchom ten program, klikając przycisk Start i wybierając pozycję Menedżer urządzeń. Następnie przejdź do swojej karty w obszarze Karty graficzne:W tym przykładzie używamy karty AMD Radeon, więc najlepiej jest przejść do sekcji pobierania w witrynie tej firmy. Jeśli masz kartę NVIDIA, tutaj znajdziesz najnowsze sterowniki. Właściciele kart Intel HD lub Intel Iris również mają dostęp do potrzebnych sterowników.

3. Zdefragmentuj i oczyść dysk twardy komputera. Instalowanie i usuwanie programów, kopiowanie danych i przenoszenie wielu plików może stać się przyczyną bałaganu na dysku. Nie chodzi tutaj jednak o pliki użytkownika, lecz tzw. klastry (bloki danych) zapisane na dysku. Im bardziej rozproszone (pofragmentowane) są te dane, tym więcej czasu komputer potrzebuje na znajdowanie i odczytywanie klastrów, co wyraźnie spowalnia otwieranie plików i folderów.

   Aby naprawić ten problem, trzeba przeprowadzić defragmentację dysku. Kliknij przycisk Start, wpisz tekst „defrag”, a potem kliknij pierwszy wynik, aby uruchomić dokładną defragmentację wszystkich klastrów.

   Niestety nie jest to jedyna niezbędna czynność związana z konserwacją dysku twardego. Wraz z upływem czasu programy i gry zapisują dane (zwane również plikami tymczasowymi) niezbędne do działania, ale zwykle nie usuwają ich po zakończeniu pracy. Pliki pozostają na dysku i często są niewidoczne. Jedynym rozwiązaniem jest użycie programu takiego jak Avast Cleanup, który skanuje wszystkie widoczne i niewidoczne obszary dysku twardego w poszukiwaniu ukrytych plików dzienników, plików tymczasowych lub innych niepotrzebnych pozostałości danych systemu Windows i programów.

4. Wyczyść komputer. Czy wentylatory komputera działają tak intensywnie, że hałasują jak suszarka do włosów? Czy urządzenie jest tak gorące, że można by na nim usmażyć jajko? Jeśli tak, upewnij się, że do środka przedostaje się dużo zimnego powietrza i nie ma tam kłębków kurzu. Otwórz obudowę i przy użyciu odkurzacza lub sprężonego powietrza w aerozolu ostrożnie pozbądź się wszystkich zanieczyszczeń, które mogą blokować przepływ powietrza lub nawet ruch wentylatorów. Gotowe!

   Jeśli zastosujesz się do wszystkich czterech wskazówek, na pewno zauważysz, że komputer działa sprawniej niż dotychczas. Do utrzymania tego stanu potrzebna jest jednak stała konserwacja. Żadna z tych metod nie zapewnia jej na stałe, więc musisz powtarzać procedury regularnie co najmniej raz w miesiącu. Wskazówkę numer 4 najlepiej stosować co 6–12 miesięcy.